कविता: कुकुर विज्ञप्ती

कविता: कुकुर विज्ञप्ती

अचम्म लाग्छ तिनीहरुको ब्यवहार देखेर
कस्ता असुरहरु!

अस्ती मात्रै हो-
घरमा तिनका आफन्त आउँदा
म बेस्सरी भुकेथें
तर त्यो भुकाईसँगै घरकी मालिक्नीले
दुई लात पेटमै भकुरिन् ।
मेरो भुकाई कुईंकुईंमा बदलियो ।
बेस्सरी रन्थनिएँ
तर चुप लाग्नै पर्यो ।
जानेबेला दुई पाङ्ग्रा बिस्कुट फालेर भने-
"फेरी आउँदा नभुक् है पाङ्ग्रे!"

केही दिनपछि रातको अन्धकारमा
फेरी कोही आयो
जुरुक्क उठेँ ।
भुक्नमात्रै लागथें
झल्झली याद आयो-
मालिक्नीको त्यो नमीठो लात
अनि - "फेरी आउँदा नभुक् है पाङ्ग्रे!"
चुप लागेर पल्टिरहें
एकैछिनमा मान्छे त गयो
तर झिस्मिसेमै
मालिक्नीको रुवाई र लात
एकैपल्ट बज्रियो ।
"यो कुत्ता भुक्न नि जान्दैन
लट्टीपट्टी नै पो पारेछ नि!"

महिना बित्न नपाउँदै
फेरी खै के उत्सव आयो?

घर झिलिमिलियो
सरसफाई भो
बत्तीहरु टाँगिए
कति मान्छे आए - गए
मैले हिसाब राख्न भ्याईन ।
म त यो संसारदेखि
वाक्क भैसकेथें ।
सोचिरहेथें- कुनै बिहान लुसुक्क निस्कनुपर्ला
यो साङ्लो तोडेर ।
बस् पर्खाई थियो साङ्लो तोडिने समयको ।

तर अचम्मै भयो-
एकाबिहानै
माला गाँसियो
मीठा मीठा परिकार बनाईयो
हातमा पूजाको थाली बोकेर
मालिक्नी नजिकै आईन्
सुम्सुम्याईन्
खै के के फलाकिन्
माला लाईदिईन्
मलाई रङ्गीचङ्गी पारिन्
भनिन्-
"आज तेरो दिन हो
कुकुर तिहार!
घरको राम्रो ख्याल राख् है पाङ्ग्रे!"
अनि साङ्लो खोलिन् र फेरी भनिन्-
"जा टोलभरी घुमेर देखाएर आ, कति राम्रो भा'छस्!"

साङ्लो हट्यो
टोलमा सबै साथी भेटिए
कहानी उस्तै उस्तै ।
अनि प्रतिज्ञा भो
र यो विज्ञप्ती निस्कियो
कि-
भुक्नु हाम्रो आफ्नो पहिचान हो
निर्बाध र स्वतन्त्र भुक्न पाउनु पर्छ हामीले

हामीमा ईमान्दारिता छ
हामी तिनीहरु झैं बेईमान बन्न सक्दैनौं
तर तिनीहरु हामी जत्तिकै बन्नुपर्छ ।

चाहे जे होस्,
हामी भुक्नुपर्छ ।
भुक्नुपर्छ-
आफ्नो स्वाभिमानको लागि
भुक्नुपर्छ-
मानिसका बेईमानीका बिरुद्ध
भुक्नुपर्छ-
साङ्लोको चौघेराबाट बाहिर निस्कन ।

तर मनमा लागिरह्यो-
आखिर ती कसरी फरक भए हामीभन्दा?
मनले भन्यो-
हामी स्वाभिमानी र इमान्दार 'कुकुर' हौं
र तिनीहरु 'मान्छे' हुन् ।

2072 कार्तिक 26
चितवन